ตอบ : คนที่ทำมีหน้าที่ต้องวินิจฉัยตัวเองว่า สิ่งที่คุณทำมันผิด หรือ มันถูก ไม่ขึ้นอยู่กับคนมองว่าผิด หรือมองว่าถูก คนมองก็เป็นเรื่องของคนมอง มันไปเปลี่ยนแปลงความจริงที่คุณทำไม่ได้ ถ้าสิ่งที่คุณทำในความเป็นจริงมันผิด แม้คุณจะคิดว่าถูก หรือใครจะมองว่าถูก ก็ไม่อาจช่วยคุณให้พ้นผิดได้ นี่เป็นประการที่ ๑

ประการที่ ๒ ธรรมวินัยทุกตัวอักษรที่มีบันทึกไว้ ตลอดกาลเวลา ๒๕๐๐ กว่าปี ที่ถ่ายทอดกันมา แปลกันมา คุณแน่ใจหรือว่า ถ่ายทอดมาตรง หรือแปลมาตรงกับธรรมแท้ที่พระพุทธองค์ทรงแสดงอย่างไม่มีผิดพลาดคลาดเคลื่อน แม้แต่ตัวอักษรเดียว

ประการที่ ๓ ถ้าคุณปฏิบัติตามธรรมวินัยอย่างถูกต้องแท้จริง คุณย่อมได้รับผลตามสมควรแก่ความปฏิบัติปรากฏขึ้นที่ใจของคุณเอง คุณย่อมวินิจฉัยได้ด้วยตัวคุณเอง ว่า สิ่งที่คุณทำมา มันผิดหรือถูกอย่างไร ไม่จำเป็นต้องไปถามคนอื่น

อุปมาเหมือนคุณต้องการเดินทางไปในที่แห่งหนึ่งที่คุณไม่เคยไป แต่คุณศึกษาแผนที่มาแล้วอย่างดี คุณเองก็ไม่รู้ว่า แผนที่นั้นมันถูกหรือเปล่า แต่เมื่อคุณออกเดินทางจริง ปรากฏว่าคุณเดินวนเวียนหลงทางอยู่ ไปไม่ถึงสถานที่นั้นสักที กี่วันกี่เดือนก็ยังไปไม่ถึง คุณจะมัวสงสัยแผนที่อยู่ไหมว่าใครเป็นคนเขียน มันเขียนผิดหรือเขียนถูก เพราะทางจริงมันไม่เหมือนแผนที่ บางอย่างก็มีในแผนที่ บางอย่างก็ไม่มี คุณจะเชื่อแผนที่ หรือคุณจะเชื่อทางจริงที่คุณกำลังเผชิญอยู่ตรงหน้า

หากมีใครเดินสวนทางมา คุณคงฉลาดพอที่จะถามเขาว่า ไอ้ที่ที่คุณจะไปตามแผนที่น่ะ มันมีอยู่จริงไหม มันอยู่ที่ไหน จะไปถึงได้อย่างไร และถ้าคนๆนั้น เขาบอกคุณได้ และพาคุณไปถึงสถานที่นั้นได้ คุณคิดว่า คุณจะเชื่อถือเขาได้ไหม

คนโง่เท่านั้นจึงเชื่อแต่แผนที่ ไม่เชื่อคนบอกทาง คนโง่อีกเหมือนกัน ที่เชื่อแต่คนบอกทาง โดยไม่ดูแผนที่ คนฉลาดต้องดูแผนที่ และสอบถามทางกับคนที่เดินสวนทางมาเป็นระยะๆ ก็จะไปถึงจุดหมายได้

อธิบายเท่านี้ หวังว่าคงพอเข้าใจนะ ผู้ฉลาดจะซักถามอะไร ควรซักถามเพื่ออยากได้ความรู้จริง อย่าถามเพื่อลองดี ไม่มีประโยชน์อะไร ที่จริง ไม่อยากจะตอบ แต่ก็ตอบให้ เผื่อว่า ผู้มีปัญญาอาจถือเอาประโยชน์ได้

 ถูก ผิด เป็นเรื่องของคนที่ใช้อะไรเป็น หน่วยวัด แต่ทางธรรมใช้อะไร ที่เป็น ประโยช อะไรไม่เป็นประโยชเป็น หน่วยวัด

 ถูก ผิด เป็นเรื่องของคนที่ใช้อะไรเป็น หน่วยวัด แต่ทางธรรมใช้อะไร ที่เป็น ประโยช อะไรไม่เป็นประโยชเป็น หน่วยวัด