เจดีย์ชเวสิกอง และทุ่งพันเจดีย์ที่พุกาม

         พุกาม (Bagan) เมืองในประเทศพม่า เคยเป็นที่ตั้งอาณาจักรโบราณพุกาม (พ.ศ.1587 - พ.ศ.1830) เป็นอาณาจักรแห่งแรกในประวัติศาสตร์พม่า  ก่อนสุโขทัย (พ.ศ.1800) และก่อนที่จะเกิดนครวัด (พ.ศ.1600) ปัจจุบันได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกโลก (World Heritage Sites) โดยองค์การยูเนสโก 

          เมืองพุกามนั้นเป็นเมืองเก่าแก่ตั้งแต่ สมัยศตวรรษที่ 11  เป็นเมืองที่ติดอันดับเมืองที่มีแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ ที่สวยงามมากอีกแห่งหนึ่งของประเทศพม่า  โดยเฉพาะความยิ่งใหญ่ของเจดีย์จำนวนกว่า  5,000 องค์ จนได้รับสมญานามว่าเป็นเมืองแห่งเจดีย์สี่พันองค์  ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่บ่งบอกถึงความรุ่งเรืองของพระพุทธศาสนาในประเทศพม่าได้เป็นอย่างดีคนทั่วไปจึงขนานนามเมืองพุกามนี้ว่าเป็นอู่อารยธรรมของประเทศ

          พุกามได้ชื่อว่าเป็นเมืองแห่งทะเลเจดีย์ หรือ ดินแดนแห่งเจดีย์สี่พันองค์ เพราะในสมัยรุ่งเรืองเคยมีเจดีย์มากมายถึง 4,446 องค์ ปัจจุบันเหลือแค่เพียง 2,217 องค์  เจดีย์ในพุกามมีมากถึง 4 พันองค์   แต่ทุกวันนี้หลงเหลืออยู่เพียง 2 พันกว่าองค์เท่านั้น ทั้งจากที่เสื่อมโทรมไปตามกาลเวลา และที่ถูกรื้อถอนมาสร้างเป็นกำแพงเมืองหอรบ ในสงครามครั้งสุดท้ายของพุกาม สงครามกับพระเจ้ากุบไลข่าน แห่งมองโกล และนั่นคือ จุดจบของอาณาจักรพุกามที่รุ่งเรืองมาเกือบ 500 ปี

          พุกาม ปัจจุบันตั้งอยู่ในเขตมัณฑะเลย์ (Mandalay Division) อยู่ห่างประมาณ 145 กิโลเมตร ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของมัณฑะเลย์ หรืออยู่ทางตอนเหนือของย่างกุ้ง ระยะทาง 680 กิโลเมตรแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ เขตเมืองเก่า (เขตที่ตั้งอาณาจักรพุกาม) เขตเมืองใหม่ (เขตที่อยู่อาศัยปัจจุบัน) และยองอู (เขตพาณิชยกรรมและเศรษฐกิจ) สนามบินยองอู เป็นสนามบินประจำเมือง

เจดีย์ชเวสิกอง

          เจดีย์แห่งแรกของพุกามคือ เจดีย์ชเวสิกอง สร้างโดยพระเจ้าอโนรธามังช่อ ปฐมกษัตริย์แห่งอาณาจักรพุกาม โดยธรรมเนียมการสร้างเจดีย์ เจดีย์องค์ใหญ่สุดจะเป็นเจดีย์ที่กษัตริย์ทรงสร้าง และองค์ที่มีขนาดเล็กถัดมา เป็นการสร้างโดยเหล่าขุนนาง อำมาตย์ ลดหลั่นลงมาตามบรรดาศักดิ์

          พระมหาธาตุเจดีย์ชเวสิกอง Shwezigon Pagoda เป็นเจดีย์ใหญ่ สวยงาม ศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศพม่า เป็นที่เคารพนับถือของทั้งชาวพม่าและชาวไทย ตั้งอยู่ที่เมืองพุกาม โดยชื่อ “ชเวสิกอง” มีความหมายว่า เจดีย์ทองแห่งชัยชนะ (ชเว = ทอง)

          สร้างโดย พระเจ้าอโนรธามังช่อ แต่แล้วเสร็จในรัชกาลพระเจ้าจานสิตาแห่งอาณาจักรพุกาม ราว 960 ปีก่อน ภายในเจดีย์เชื่อว่าบรรจุพระเขี้ยวแก้วและพระสารีริกธาตุ โดยอัญเชิญมาจากลังกา บนหลังช้างเผือก พระเจ้าอโนรธามังช่อได้ตั้งจิตอธิษฐานว่า ถ้าช้างเผือกคุกเข่าลงที่ใด จะสร้างเจดีย์ไว้ที่นั่น

        สร้างถวายเป็นพุทธบูชา และเป็นเจดีย์แห่งชัยชนะ ที่พม่ารบชนะเหนือมอญแบบเด็ดขาดเป็นครั้งแรกเป็นที่บรรจุพระทันตธาตุขององค์สมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้า ชาวพม่าถือเป็น 1 ใน 5 ของมหาบูชาสถาน คือ

 1. ชเวดากอง ย่างกุ้ง

 2. ชเวสิกอง พุกาม

 3. ชเวมอดอว์ 

 4. หงสาวดี ชเวซานดอร์ เมืองแปร   

 5. พระมหามัยมุนี มัณฑะเลย์

 เจดีย์ชเวสิกองถูกบูรณะในสมัยต่อมาอีกหลายครั้ง เจดีย์ชเวสิกอง เป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำ พื้นผิวภายนอกถูกปิดด้วยทองคำเปลว ปัจจุบันมีความสูงราว 53 เมตร หรือ 160 ฟุต มีลวดลายปูนปั้นอยู่ 3 แถว และมีเจดีย์เล็กๆ เป็นบริวารอยู่รายรอบ

ความอัศจรรย์ ๙ ประการของพระมหาธาตุชเวสิกอง

 • ยอดพระเจดีย์ไม่มีการใช้เหล็กเสริม

 • กระดาษห่อแผ่นทองคำเปลวที่นำไปปิดส่วนยอดพระเจดีย์ จะไม่ปลิวพ้นฐานสี่เหลี่ยมของพระเจดีย์

 • เงาพระเจดีย์จะไม่ล้ำออกนอกฐานสี่เหลี่ยมของพระเจดีย์ (ถ้าเงาล้ำออกไป ถือว่าเป็นลางร้าย)

 • ภายในเขตองค์พระเจดีย์ สามารถรองรับผู้แสวงบุญได้ไม่จำกัดจำนวน (ไม่เคยเต็ม)

 • มีการให้ทานด้วยข้าวสุกร้อนๆ ทุกเช้า (ไม่ว่าเราจะตื่นเช้าสักเพียงใด จะพบข้าวสุกในบาตรอยู่ก่อนหน้าเราเสมอ)

 • เมื่อตีกลองใบใหญ่จากด้านหนึ่งของพระเจดีย์ จะไม่สามารถได้ยินเสียงกลองจากด้านตรงข้าม

 • แม้พระเจดีย์จะตั้งอยู่บนพื้นราบ แต่เมื่อมองจากภายนอกจะเกิดภาพลวงตาคล้ายพระเจดีย์ตั้งอยู่บนที่สูง

 • ไม่ว่าฝนจะตกหนักเพียงใด จะไม่มีน้ำฝนขังอยู่ในอาณาเขตขององค์พระเจดีย์

 • มีต้นพิกุล (Khaye หรือ Chayar) ซึ่งจะออกดอกตลอดทั้งปี (ปกติจะออกปีละครั้ง)

ขอบคุณข้อมูลจาก:sanook travel และ oknation blog 

รูปภาพทั้งหมดจาก: facebook พระวิทยา กิจฺจวิชฺโช