
๑๓. ปุคคลวรรค คือ หมวดบุคคล ๙๗. อจฺจยํ เทสยนฺตีนํ โย เจ น ปฏิคณฺหติ เมื่อเขาขอโทษ ถ้าผู้ใดมีความขุ่นเคือง โกรธจัด ไม่ยอมรับ
๙๘. อปฺปกา เต มนุสฺเสสุ เย ชนา ปารคามิโน ในหมู่มนุษย์ คนที่ถึงฝั่ง (นิพพาน) มีน้อย, ส่วนประชา
๙๙. อสุภาย จิตฺตํ ภาเวหิ เอกคฺคํ สุสมาหิตํ จงอบรมจิตให้แน่วแน่มั่นคง ด้วยอสุภสัญญา จงมีสติไปในกาย
๑๐๐. อหึสกา เย มุนโย นิจฺจํ กาเยน สํวุตา มุนีเหล่าใด เป็นผู้ไม่เบียดเบียน สำรวมทางกายเป็นนิตย์ มุนี
๑๐๑. เอวํ กิจฺฉาภโต โปโส ปิตุ อปริจารโก ผู้ที่ (มารดา) บิดาเลี้ยงมาโดยยากอย่างนี้ ไม่บำรุง (มารดา)
๑๐๒. เอวํ พุทฺธํ สรนฺตานํ ธมฺมํ สงฺฆญฺจ ภิกฺขโว ภิกษุทั้งหลาย ! เมื่อบุคคลระลึกถึงพระพุทธ พระธรรม และ
๑๐๓. เอวํ มนฺทสฺส โปสสฺส พาลสฺส อวิชานโต ความโกรธเกิดขึ้นแก่คนโง่เขลาไม่รู้แจ้ง เพราะความแข่งดี เขา
๑๐๔. โอโนทโร โย สหเต ชิฆจฺนํ คนใดมีท้องพร่อง ย่อมทนความหิวได้ ผู้ฝึกตนมีความเพียร
๑๐๕. กาเม คิทฺธา กามรตา กาเมสุ อธิมุจฺฉิตา นรชนผู้กำหนัดในกาม ยินดีในกาม หมกมุ่นในกาม ทำบาป
๑๐๖. คาเม วา ยทิวารญฺเญ นินฺเน วา ยทิวา ถเล พระอรหันต์ทั้งหลาย อยู่ในที่ใด คือบ้านก็ตาม ป่าก็ตาม ๑๐๗. โจทิตา เทวทูเตหิ เย ปมชฺชนฺติ มาณวา คนเหล่าใด อันเทวทูตตักเตือนแล้ว ยังประมาทอยู่, คนเหล่านั้น
๑๐๘. โจโร ยถา สนฺธฺมุเข คหีโต โจรผู้มีความชั่ว ถูกเขาจับได้ซึ่งหน้า ย่อมเดือดร้อนเพราะกรรม
๑๐๙. ชาติถทฺโธ ธนถทฺโธ โคตฺตถทฺโธ จ โย นโร คนใด หยิ่งเพราะชาติ หยิ่งเพราะทรัพย์ หยิ่งเพราะสกุล ย่อม
๑๑๐. ตํ พฺรูมิ อุปสนฺโตติ กาเมสุ อนเปกฺขินํ เราเรียกผู้ไม่เยื่อใยในกามทั้งหลายนั้นว่าผู้สงบ, เครื่องร้อยรัด
๑๑๑. เตชวาปิ หิ นโร วิจกฺขโณ ถึงเป็นคนมีเดช มีปัญญาเฉียบแหลม อันคนเป็นอันมากสักการบูชา
๑๑๒. ทูเร สนฺโต ปกาเสนฺติ หิมวนฺโตว ปพฺพโต สัตบุรุษย่อมปรากฏได้ในที่ไกล เหมือนภูเขาหิมพานต์ อสัตบุรุษ ๑๑๓. ธีโร โภเค อธิคมฺเม สงฺคณฺหาติ จ ญาตเก ผู้มีปรีชาได้โภคะแล้ว ย่อมสงเคราะห์หมู่ญาติ, เพราะการ ๑๑๔. น ปณฺฑิตา อตฺตสุขสฺส เหตุ บัณฑิต ย่อมไม่ประพฤติกรรมชั่ว เพราะเหตุแห่งสุขเพื่อตน,
๑๑๕. น เว อนตฺถกุสเลน อตฺถจริยา สุขาวหา การบำเพ็ญประโยชน์โดยไม่ฉลาดในประโยชน์ ก็นำความสุข ๑๑๖. น หิ สพฺเพสุ ฐาเนสุ ปุริโส โหติ ปณฺฑิโต บุรุษจะเป็นบัณฑิตในที่ทั้งปวงก็หาไม่, แม้สตรีก็เป็นบัณฑิตมี ๑๑๗. นินฺทาย นปฺปเวเธยฺย ภิกษุไม่ควรหวั่นไหวเพราะนินทา ได้รับสรรเสริญ ก็ไม่ควร
๑๑๘. ปณฺฑิโต จ วิยตฺโต จ วิภาวี จ วิจกฺขโณ ผู้ฉลาดเฉียบแหลม แสดงเหตุและไม่ใช่เหตุได้แจ่มแจ้ง และ
๑๑๙. ปณฺฑิโตติ สมญฺญาโต เอกจริยํ อธิฏฺฐิโต ผู้ตั้งใจประพฤติตนเป็นคนโสด เขารู้กันว่าเป็นบัณฑิต, ส่วน
๑๒๐. ปหาย ปญฺจาวรณานิ เจตโส ผู้ฉลาดและเครื่องกั้นจิต ๕ ประการ กำจัดอุปกิเลสทั้งหมด ตัดรัก
๑๒๑. ปุตฺตา มตฺถิ ธนมตฺถิ อิติ พาโล วิหญฺญติ คนเขลาคิดว่า เรามีบุตร เรามีทรัพย์ จึงเดือดร้อน, ที่แท้ตน
๑๒๒. พฺรหฺมาติ มาตาปิตโร ปุพฺพาจริยาติ วุจฺจเร มารดาบิดา ท่านว่าเป็นพรหม เป็นบุรพาจารย์ เป็นที่นับถือ
๑๒๓. มธุวา มญฺญตี พาโล ยาว ปาปํ น ปจฺจติ, ตราบเท่าที่บาปยังไม่ให้ผล คนเขลายังเข้าใจว่ามีรสหวาน, แต่
๑๒๔. ยํ อุสฺสุกฺกา สงฺฆรนฺติ อลกฺขิกา พหุ ธนํ คนไม่มีโชค มีศิลป์หรือไม่มีศิลป์ก็ตาม ขวนขวายรวบรวม ๑๒๕. ยํ ยํ ชนปทํ ยาติ นิคเม ราชธานิโย ผู้ไม่ประทุษร้ายมิตร ไปสู่แว่นแคว้น ตำบลหรือเมืองหลวง
๑๒๖. ยโต จ โหติ ปาปิจฺโฉ อหิริโก อนาทโร คนปรารถนาลามก ไม่ละอาย ไม่เอื้อเฟื้อ เพราะเหตุใด, เขา
๑๒๗. ยมฺหา ธมฺมํ วิชาเนยิย สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิตํ บุคคลรู้แจ้งธรรม ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว จาก
๑๒๘. ยสฺส ปาปํ กตํ กมฺมํ กุสเลน ปิถียติ ผู้ใดทำกรรมชั่วแล้ว ละเสียได้ด้วยกรรมดี, ผู้นั้นย่อมยังโลกนี้
๑๒๙. ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย นิสีเทยฺย สเยยฺย วา บุคคลนั้นหรือนอนที่ร่มเงาต้นไม้ใด ไม่ควรหักกิ่งต้นไม้นั้น,
๑๓๐. เย จ ธมฺมสฺส กุสลา โปราณสฺส ทิสํปติ ชนเหล่าใด ฉลาดในขนบธรรมเนียมโบราณ และประกอบด้วย ๑๓๑. เย น กาหนฺติ โอวาทํ นรา พุทฺเธน เทสิตํ ผู้ใดจักไม่ทำตามโอวาทที่ผู้รู้แสดงแล้ว, ผู้นั้นจักถึงความย่อยยับ
๑๓๒. โย จตฺตานํ สมุกฺกํเส ปเร จ อวชานติ ผู้ใดยกย่องตนและดูหมิ่นผู้อื่น, เป็นคนเลวเพราะการถือตัวเอง
๑๓๓. โย จ สีลญฺจ ปญ์ญญฺจ สุตญฺจตฺตนิ ปสฺสติ ผู้ใดเห็นศีล ปัญญา และสุตะ ในตน. ผู้นั้นย่อมประพฤติ
๑๓๔. โย จ เมตฺตํ ภาวยติ อปฺปมาณํ ปฏิสฺสโต ผู้ใดมีสติเฉพาะหน้า เจริญเมตตาไม่มีประมาณ, สังโยชน์
๑๓๕. โย ทนฺธกาเล ตรติ ตรณีเย จ ทนฺธเย ผู้ใดย่อมรีบในกาลที่ควรช้า และช้าในกาลที่ควรรีบ, ผู้นั้น
๑๓๖. โย ทนฺธกาเล ทนฺเธติ ตรณีเย จ ตารเย ผู้ใดช้าในกาลที่ควรช้า และรีบในกาลที่ควรรีบ, ผู้นั้นเป็นผู้
๑๓๗. โย น หนฺติ น ฆาเตติ น ชินาติ น ชาปเย ผู้ใดไม่ฆ่าเอง ไม่ให้ผู้อื่นฆ่า ไม่ชนะเอง ไม่ให้ผู้อื่นชนะ,
๑๓๘. โย มาตรํ ปิตรํ วา มจฺโจ ธมฺเมน โปสติ ผู้ใดเลี้ยงมารดาบิดาโดยธรรม บัณฑิตย่อมสรรเสริญผู้นั้นใน
๑๓๙. โย เว กตญฺญู กตเวทิ ธีโร ผู้มีปรีชาใด เป็นคนกตัญญูกตเวที มีกัลยาณมิตรสนิทสนมกัน
๑๔๐. โย หเว อิณมาทาย ภุญฺชมาโน ปลายติ ผู้ใด กู้หนี้เขามากินมาใช้แล้วหลบหนีไป ด้วยปฏิเสธว่าหนี้ของ
๑๔๑. โย โหติ พฺยตฺโต จ วิสารโท จ ผู้ใดเป็นคนฉลาด แกล้วกล้า เป็นผู้ฟังมาก ทรงธรรม และ
๑๔๒. ราคญฺจ โทสญฺจ ปหา โมหํ บัณฑิตละราคะ โทสะ และโมหะ ทำลายสังโยชน์ได้แล้ว
๑๔๓. สเจ อินฺทฺริยสมฺปนฺโน สนฺโต สนฺติปเท รโต ถ้าเป็นผู้มีอินทรีย์สมบูรณ์ สงบและยินดีในทางสงบแล้ว จึงชื่อ
๑๔๔. สเจ ภายถ ทุกฺขสฺส สเจ โว ทุกฺขมปฺปิยํ ถ้าท่านกลัวทุกข์ ถ้าท่านไม่รักทุกข์, ก็อย่าทำบาปกรรมทั้งใน
๑๔๕. สพฺพา ทิสา อนุปริคมฺม เจตสา เราคิดค้นหาทุกทิศแล้ว ก็ไม่พบผู้อื่นซึ่งเป็นที่รักยิ่งกว่าตน ๑๔๖. สลาภํ นาติมญฺเญยฺย นาญฺเญสํ ปิหยญฺจเร ไม่พึงดูหมิ่นลาภของตน ไม่ควรเที่ยวปรารถนาลาภของผู้อื่น
๑๔๗. สาติเยสุ อนสฺสาวี อติมาเน จ โน ยุโต ผู้ไม่ระเริงไปในอารมณ์ที่ชอบใจ ไม่ประกอบในความดูหมิ่น
๑๔๘. สารตฺตา กามโภเคสุ คิทฺธา กาเมสุ มุจฺฉิตา ผู้ติดใจในการบริโภคกาม ยินดีหมกมุ่นในกามทั้งหลาย ย่อม ๑๔๙. สุปิเนน ยถาปิ สงฺคตํ คนผู้ตื่นขึ้นแล้ว ย่อมไม่เห็นอารมณ์อันประจวบด้วยความฝัน
๑๕๐. เสหิ ทาเรหิ อสนฺตุฏฺโฐ เวสิยาสุ ปทุสฺสติ ผู้ไม่สันโดษด้วยภริยาของตน ย่อมซุกซนในหญิงแพศยา และ |
[1] |
ความคิดเห็นที่ 1 (156251) | |
good | |
ผู้แสดงความคิดเห็น nnn (7055120015-at-mv-dot-ac-dot-th)วันที่ตอบ 2013-10-04 13:54:34 |
[1] |