๑๒๙.  อทฺธา  หิ  ปญฺญา  ว  สตํ  ปสตฺถา
           กนฺตา  สิรี  โภครตา  มนุสฺสา
           ญาณญฺจ  พุทฺธานมตุลฺยรูปํ
           ปญฺญํ  น  อจฺเจติ  สิรี  กทาจิ.

           สัตบุรุษสรรเสริญปัญญาแน่แท้  คนทั้งหลายชอบทรัพย์สมบัติ
           จึงใคร่ได้สิริ  ( ยศ )  ก็ความรู้ของท่านผู้รู้ทั้งหลายชั่งไม่ได้  ทรัพย์จึง
           เกินกว่าปัญญาไปไม่ได้  ไม่ว่ากาลไหน ๆ
           (ปโหสธโพธิสตฺต)                            ขุ.  ชา.  วีส.  ๒๗/๔๒๘.

๑๓๐.  คมฺภีรปญฺหํ  มนสาภิจินฺตยํ
           นจฺจาหิตํ  กมฺม  กโรติ  ลุทฺทํ
           กาเลคตํ  อตฺถปทํ  น  ริญฺจติ
           ตถาวิธํ  ปญฺญาวนฺตํ  วทนฺติ.

           ผู้ขบคิดปัญหาอันลึกซึ้งด้วยใจ  ไม่ทำกรรมชั่ว  อันไม่เป็น
           ประโยชน์เกื้อกูลเลย,  ไม่ละทางแห่งประโยชน์ที่มาถึงตามเวลา,
           บัณฑิตทั้งหลายเรียกคนอย่างนั้นว่า  ผู้มีปัญญา.
           (สรภงฺคโพธิสตฺต)                           ขุ.  ชา.  จตฺตาฬีส.  ๒๗/๕๔๐.

๑๓๑.  ทาโส  ว  ปญฺญสฺส  ยสสฺสิ  พาโล
           อตฺเถสุ  ชาเตสุ  ตถาวิเธสุ
           ยํ  ปณฺฑิโต  นิปุณํ  สํวิเธติ
           สมฺโมหมาปชฺชติ  ตตฺถ  พาโล.

           คนเขลามียศศักดิ์  ก็เป็นทาสของคนมีปัญญา,  เมื่อเรื่องราว
           ต่าง ๆ  เกิดขึ้น  คนฉลาดจัดการข้อใดได้แนบเนียน  คนเขลาถึง
           ความงมงายในข้อนั้น.
           (มโหสธโพธิสตฺต)                          ขุ.  ชา.  วีส.  ๒๗/๔๒๘.

๑๓๒.  ปญฺญวนฺตํ  ตถาวาทึ             สึเลสุ  สุสมาหิตํ
           เจโตสมถมนุยุตฺตํ                  ตํ  เว  วิญฺญู  ปสํสเร.

           ผู้รู้ย่อมสรรเสริญคนมีปัญญา  พูดจริง  ตั้งมั่นในศีล  ประกอบ
           ความสงบใจนั้นแล.
           (มหาสฺสปเถร)                                ขุ.  เถร.  ๒๖/๔๑๑.

๑๓๓.  ปญฺญา  สุตวินิจฺฉินี               ปญฺญา  กิตฺติสิโลกวฑฺฒนี
           ปญฺญาสหิโต  นโร  อิธ         อปิ  ทุกฺเขสุ  สุขานิ  วินฺทติ.

           ปัญญาเป็นเครื่องวินิจฉัยสิ่งที่ฟังแล้ว ปัญญาเป็นเครื่องเพิ่มพูน
           เกียรติคุณและชื่อเสียง  คนผู้ประกอบด้วยปัญญาในโลกนี้  แม้ในความ
           ทุกข์ก็หาความสุขได้.
           (มหากปฺปินเถร)                              ขุ.  เถร.  ๒๖/๓๕๐.

๑๓๔.  ปญฺญาย  ติตฺตินํ  เสฏฺฐํ        น  โส  กาเมหิ  ตปฺปติ
           ปญฺญาย  ติตฺตํ  ปุริสํ            ตณฺหา  น  กุรุเต  วสํ.

           บรรดาความอิ่มทั้งหลาย  ความอิ่มด้วยปัญญาประเสริฐ,  ผู้อิ่ม
           ด้วยปัญญานั้นย่อมไม่เดือดร้อนด้วยกาม,  ตัณหาทำผู้อิ่มด้วยปัญญาไว้
           ในอำนาจไม่ได้.
            (โพธิสตฺต)                                     ขุ.  ชา.  ทฺวาทส.  ๒๗/๓๒๙.

๑๓๕.  ส  ปญฺญวา  กามคเณ  อเวกฺขติ
           อนิจฺจโต  ทุกฺขโต  โรคโต  จ
           เอวํ  วิปสฺสี  ปชหาติ  ฉนฺทํ
           ทุกฺเขสุ  กาเมสุ  มหพฺภเยสุ.

           ผู้มีปัญญานั้น  ย่อมเล็งเห็นกามคุณเป็นของไม่เที่ยง  เป็น
           ทุกข์  และเป็นโค,  ผู้เห็นอย่างนี้  ย่อมละความพอใจในกามอัน
            เป็นทุกข์  เป็นภัยใหญ่ได้.
            (สรภงฺคโพธิสตฺต)                           ขุ. ชา.  จตฺตาฬีส.  ๒๗/๕๔๒.