อาบัติเป็นได้เฉพาะพระภิกษุในพระพุทธศาสนา เป็นโทษที่ทำผิดพระวินัย พระพุทธเจ้าปรับโทษไว้ตามความหนักเบา ไล่ไปตั้งแต่

อาบัติปาราชิก หนักที่สุด คือขาดจากความเป็นพระ

อาบัติสังฆาทิเสส ต้องประพฤติวัตรที่เรียกว่า มานัต ๖ ราตรี หรือถ้าปกปิดอาบัติไว้ ก็ต้องอยู่กรรมอย่างที่เรียกว่า ปริวาส ให้ครบตามจำนวนวัดที่ปกปิด แล้วให้สงฆ์ ๒๐ รูป สวดอัพภาน จึงพ้นอาบัติได้

อาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์ ต้องสละของก่อน แล้วปลงอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์ ต่อพระภิกษุรูปใดรูปหนึ่งก็พ้นไปได้ เว้นไว้แต่เป็นอาบัติเพราะจับเงิน ต้องสละเงินที่จับ แล้วปลงอาบัติต่อสงฆ์ ๔ รูป จึงพ้นไปได้

อาบัติปาจิตตีย์ เป็นอาบัติปานกลาง ปลงอาบัติกับภิกษุรูปใดรูปหนึ่งก็พ้นไปได้

อาบัติทุกกฏ เป็นอาบัติเบาที่สุด เกี่ยวกับกิริยามารยาท ความสำรวมทางกาย วาจา ปลงอาบัติกับภิกษุรูปใดรูปหนึ่งก็พ้นไปได้

ผลกรรมย่อมเป็นไปตามความหนักเบาของอาบัติ มีเฉพาะอาบัติปาราชิก ที่ห้ามมรรค ผล นิพพาน ในชาติปัจจุบัน อาบัตินอกนั้น ก็ได้รับผลตามสมควรแก่อาบัติ และความสำนึกผิดกลับตัวกลับใจ ถ้าทำซ้ำ ๆ ก็เป็นเหตุให้ต้องอาบัติหนักขึ้นเรื่อย ๆ สุดท้ายก็ไปอบายได้

ถ้าพระภิกษุรักษาพระวินัยบริสุทธิ์ ไม่เป็นอาบัติ ก็สามารถบรรลุ มรรค ผล นิพพาน ได้ตามควรแก่วาสนาบารมี

ส่วนฆราวาสไม่มีอาบัติ ธรรมท่านสอนให้รักษาศีล ๕ ให้ดี ถ้าไม่ทำผิดศีล ๕ ก็บรรลุอริยธรรมได้ถึง พระโสดาปัตติผล มีสุคติโลกสวรรค์เป็นที่ไปเบื้องหน้า ก็สามารถปิดอบายได้

ถ้ารักษาศีล ๘ ได้ ก็จะเป็นเหตุให้ได้บรรลุอริยธรรมชั้น พระอนาคามีผลได้ จนถึงสำเร็จพระอรหันต์เข้าสู่พระนิพพาน

ถ้ารักษาศีลไม่ได้เลย ก็ไปอบาย