วันเกิด คือ วันที่จิตปฏิสนธิเข้าสู่ร่างกายอันนี้ เป็นวันที่ร่างกายนี้เกิด ซึ่งไม่มีใครรู้ได้ว่า เป็นวันไหนแน่ ส่วนจิตก็ไม่ได้เกิด เพราะจิตมีมาก่อนนานแล้ว  ส่วนวันที่คลอดออกจากท้องแม่นั้น เป็นเพียงการเคลื่อนย้ายที่อยู่เท่านั้นเอง ไม่ใช่วันเกิดจริงๆอย่างที่คนเราเข้าใจ เพราะร่างกายมันเกิดมาแต่ในท้องก่อนแล้วตั้ง 9 เดือน 10 เดือน จะบอกว่าเป็นวันลืมตาดูโลกก็ไม่ใช่อีก เพราะเด็กทารกยังลืมตาไม่เป็น

แต่ก็เอาเถอะ ถือว่าโชคดีแล้ว ที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์สมบูรณ์ด้วยอวัยวะครบ 32 อันได้ด้วยยากนัก เพราะเราจะได้มีโอกาสใช้ความเป็นมนุษย์สั่งสมคุณงามความดีให้ยิ่งๆขึ้นไป แต่บางคนก็เลือกที่จะสั่งสมโทษทรามความชั่วให้หนาแน่นยิ่งๆขึ้นไป  อันนี้ก็เป็นเรื่องของนานาทัศนะที่บังคับกันไม่ได้ แต่ควรทำความเข้าใจว่า คนที่คลอดออกมาแล้วตายก็มี ง่อยเปลี้ยเสียขาพิกลพิการก็มี ตายเสียแต่อยู่ในท้องไม่ได้คลอดก็มี ไม่ได้โชคดีทุกรายไปที่จะมีชีวิตเล็ดรอดมาจนถึงบัดนี้

ดังนั้น การเกิดก็ถือว่ามีคุณต่อเราอย่างใหญ่หลวง คนเราจึงพอใจนึกถึงแต่วันเกิด และจัดฉลองวันเกิดกันอย่างใหญ่โตมโหฬาร ก็ควรที่จะระลึกถึงคุณแห่งความเกิด ว่าทำให้เรามีโอกาสเติมเต็มบางส่วนของชีวิตที่ยังบกพร่องอยู่ นั่นคือ การสั่งสมคุณงามความดีให้ถึงที่สุดนั่นเอง และไม่ควรลืมเนื้อลืมตัว จนลืมนึกไปว่า มันยังมีอีกวันหนึ่ง ที่มาพร้อมๆกับวันเกิด จะว่าเป็นคู่แฝดกันก็ว่าได้ คือ วันตาย นั่นเอง

แต่คนเราไม่ค่อยจะชอบนึกถึงวันตาย เพราะดูเหมือนว่า มันช่างเป็นอะไรที่ไม่เป็นมงคลเอาเสียเลย แต่การระลึกถึงความตายนั้น พระพุทธองค์ทรงตรัสว่า เป็นการยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อม ทรงเน้นให้ระลึกนึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออกเสียด้วยซ้ำไป  แท้จริง มิใช่จะมีคุณแต่ความเกิดอย่างเดียว  แม้ความตายก็มีคุณมากมายเช่นกัน  ถ้าสัตว์โลกเกิดมาแล้วไม่ตาย โลกนี้คงไม่มีที่ว่างให้อยู่อาศัยกันอย่างสงบสุขได้ ขนาดล้มตายกันวันละมากๆทั้งคนและสัตว์ ก็ยังต้องแก่งแย่งกันทำมาหากิน รบราฆ่าฟันกันไม่ได้หยุดไมได้ถอย ถ้าไม่ตายกันเสียเลย แล้วจะอยู่กันได้อย่างไร

หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก นี้ มันก็เกิดของมันอยู่ทุกวัน และมันก็ตายของมันอยู่ทุกวัน แต่คนเราไม่ได้ใส่ใจสำเหนียกสอดรู้มันเท่านั้นเอง  ร่างกายมีกำลังวังชามาก ดูเปล่งปลั่งสดใส ก็เพราะหนังเนื้อเอ็นกระดูกมันเกิดมาก ร่างกายมันเหี่ยวแห้งทรุดโทรมลงไป ก็เพราะหนังเนื้อเอ็นกระดูกมันตายมากนั่นเอง  ถ้าหนังเนื้อเอ็นกระดูกมันไม่เกิดไม่ตายเอาเสียเลย แสดงว่า ร่างกายของเรา มันต้องอยู่ยงคงกระพัน เป็นอย่างไรก็เป็นอยู่อย่างนั้น  แต่ร่างกายเรานี้ มันก็เปลี่ยนแปลงไปในทางเสื่อมอยู่ทุกวัน แม้เราจะบำรุงบำเรอมันขนาดไหน  มันก็เหี่ยวแห้งทรุดโทรมลงไปตลอดเวลา

นั่นคือ ลางบอกเหตุว่า เวลานี้เราเริ่มตายมากกว่าเกิดแล้วนะ  เรายังจะมัวประมาทอยู่อีกหรือ?  ลมหายใจของเรายังจะเหลืออยู่อีกมากน้อยสักเพียงไหน  ความดีของเราที่ยังบกพร่องอยู่ เราได้เติมเต็มแล้วหรือยัง?  ศีลของเราเต็มแล้วหรือ? สมาธิของเราเต็มแล้วหรือ? ปัญญาของเราเต็มแล้วหรือ?  เรามีเวลาเหลือเฟือแล้วหรือ? ที่จะเติมเต็มสิ่งบกพร่องเหล่านี้ให้สมบูรณ์ สมกับที่เราได้มีโอกาสเกิดมามีมนุษย์สมบัติครบถ้วนบริบูรณ์ เรารู้ไหมว่าวันไหนจะเป็นวันตายของเรา  ทุกคนเกิดมาก็ตายในวันนี้ทั้งนั้น ไม่มีใครจะไปตายในวันพรุ่งนี้ ต้องตายวันนี้ด้วยกันทุกคน

เราแน่ใจแล้วหรือ? ว่าวันนี้เราจะไม่ตาย  แล้วใครจะกล้าฟันธงตอบว่า วันนี้เราจะไม่ตายอย่างแน่นอน และต้องตอบตัวเองให้ได้ทุกวันนะ ก็คนที่ตายในวันนี้ทุกคน  ก็ไม่มีใครคิดว่าตัวเองจะตาย  แม้กระทั่งคนที่กำลังถูกหามเข้าห้องไอซียู  ก็ยังคิดว่าตัวเองจะต้องรอดออกมาอยู่นั่นเอง  ใครจะไปคิดว่า เข้าห้องไอซียูเพื่อตายเล่า  แต่ไม่ว่าจะคิดอย่างไรก็ตามเถอะ  พอถึงเวลาก็เป็นอันต้องตายทันที ไม่มีโอกาสที่จะต่อรองใดๆทั้งนั้น  ยังเป็นห่วงลูกอยู่ ให้ลูกโตก่อนค่อยตายเถอะนะ พระยามัจจุรายก็ส่ายหัวตอบว่า "ไม่ได้"  ยังมีงานต้องทำอีกเยอะ ยังติดธุระนั่นอยู่ รอเสร็จงานเสร็จธุระก่อน ค่อยตายไม่ได้หรือ?  พระยามัจจุราชก็ยังคงหนักแน่นเยือกเย็นตอบว่า "ไม่ได้อยู่นั่นเอง"

แต่เวลาเป็นคนเป็นๆสบายดีอยู่ จะไปวัดทำบุญตักบาตรบ้าง ก็ติดธุระนั่น ติดธุระนี่  จะรักษาศีล เจริญภาวนาบ้าง ก็ห่วงนั่นห่วงนี่ ยุ่งไปหมด!!  ผลัดวันประกันพรุ่งอยู่ร่ำไป  สุดท้ายตลอดชีวิตเลยไม่ได้ทำอะไรพอให้เกิดเป็นคุณงามความดีแก่ตัวเองสมกับที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์  เพราะให้กิเลสคอยต่อรองอยู่ตลอดเวลา ให้ลูกโตก่อนบ้างล่ะ ให้เสร็จงานก่อนบ้างล่ะ  เฮ้อ! ดูแล้วมันก็น่าขำละนะ  เวลาจะทำความดีให้กับตัวเองเนี่ย มันยากเหลือเกิน  ทั้งที่มีแต่ได้กับได้ มันก็ไม่ค่อยอยากจะทำ  แต่บทเวลาจะตาย ทั้งที่ไม่อยากตาย  ก็จำต้องยอมตายกันหมด โห!! คิดๆดู มันก็ช่างน่าอนาถใจเอาเสียเหลือเกินละเน้อ

มันตายแต่ร่างกายเท่านั้นล่ะ  จิตมันไม่ได้ตายด้วยหรอกนะ ถ้าความดีไม่ถึงที่ อย่าหวังว่าจะได้มาเกิดเป็นคนมีมนุษย์สมบัติครบถ้วน เหมือนอย่างที่ได้มาแล้วในชาตินี้อีกเลย   ทรัพย์สมบัติข้าวของเงินทองใดๆขวนขวายหาแทบเป็นแทบตาย ก็กินอยู่ใช้สอยได้แค่ชาตินี้เท่านั้น บางทีก็ถูกลักขโมยไปบ้าง ไฟไหม้ไปบ้าง น้ำท่วมไปบ้าง ตายแล้วก็ทิ้งไว้เป็นของคนอื่นทั้งหมด    ตัวเองเอาไปไม่ได้สักอย่าง  แต่อริยทรัพย์คือความดีทั้งปวง หาได้เท่าไร ทำได้เท่าไร ก็เป็นของเราทั้งหมด ใครมาลักขโมยก็ไม่ได้ ไฟก็ไม่ไหม้ น้ำก็ไม่ท่วม เอาไปใช้ได้ตลอดทุกภพทุกชาติแห่งการเวียนว่ายตายเกิดจนถึงพระนิพพาน

ผู้มีปัญญาก็จงใคร่ครวญพินิจพิเคราะห์ดูเองเถิด แล้วเลือกทำในสิ่งที่มีคุณค่าต่อตัวเองให้มากที่สุด ไม่ต้องสนใจว่าใครจะว่าอย่างไร หรือเขาจะทำอย่างไร  ใครจะคิดอย่างไรเป็นเรื่องของเขา เราไปบังคับเขาไม่ได้  เราเองยังบังคับตัวเองไม่ได้เลย  ไฉนจึงจะไปบังคับคนอื่น  ฝึกตนเองดีแล้ว จึงฝึกผู้อื่น ชื่อว่า ทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้า นั่นคือ ศิษย์พระตถาคตแท้